برگردان : محمود سلطانی
شرایط زیستمحیطی زیانبار برای انسان، به دو صورت « زیانهای زیستمحیطی » و « خطرهای زیستمحیطی » تعبیر میشوند که عواملی مانند کیفیت هوا ، کیفیت آب و آلایندههای ویژه را در بر میگیرد . زیانهای زیستمحیطی به عادتها و شیوة زندگی یعنی کشیدن سیگار ، بدغذایی و بیتجربگی مربوط میشوند . حتی مصرف نادرست یا خودسرانة دارو نیز میتواند یک زیان زیستمحیطی بشمار آید.
زیانهای بهـداشتی ناشی از آلـودگی محیطزیست را میتوان به دو دسـتة زیانهای « سنتی » و زیانهای « امروزین » تقسیمبندی کرد . دستة نخست ، بطور کلی از توسعهنیافتگی ناشی میشوند حال آن که زیانهای دستة دوم از الگوهای ناپایدار توسعه متوجه انسان میگردند .
زیانهای سنتی بهداشت محیط ، عامل اصلی بیماریهای هستند که در آینده متوجه بخش قابلتوجهی از جمعیت جهان خواهد شد و معمولاٌ ریشه در فقر و محرومیتهای اجتماعی دارند . اینها عبارتند از :
ـ آبهای آلوده به مواد زیستی
ـ فقر بهداشتی
ـ دود سیگار
ـ بیماریهای فراگیر ( مانند مالاریا )
ـ بهداشتینبودن مواد خوراکی
ـ و دفع غیربهداشتی زباله
زیانهای امروزین بهداشت محیط ، تقریباً بهشیوههای ناپایدار تولید و مصرف مربوط میشوند که عبارتند از :
ـ آلودگی هوا
ـ آلودگی آب و خاک
ـ استفادة نادرست از ترکیبهای شیمیایی
ـ مدیرت نامناسب دفع پسماندههای خطرناک
ـ تغییرات اقلیمی
ـ تهی شدن لایة ازن
ـ بارانهای اسیدی ناشی از مصرف سوختهای سنگوارهای
البته در کشورهای خیلی پیشرفتة صنعتی ، زیانهای زیستمحیطی دستة دوم معمولاٌ زیانهای دستة اول ( سنتی ) را نیز در بر میگیرند .
کیفیت محیطزیست کودکان ، شرایط زیستی نخستین سالهای زندگی و حتی فرایند پرورش جسمی و روانی آنان تحت تأثیر کامل رفتار پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده است . نزدیک به 40 درصد از مرگ و میر کودکان زیر 5 سال به بیماریهای تنفسی ، اسهال و مالاریا مربوط میشود که عامل بروز آنها ، مشکلات زیستمحیطی است . بطور کلی عامل اصلی بروز 23 درصد از بیماریها در جهان به شرایط زیستمحیطی مربوط میشود . 4/16 درصد از بیماریهای همهگیر ناشی از عوامل زیستمحیطی ، متوجه کودکان زیر 15 سال است .
این دسـته از بیمـاریهای زیستمحیطی کودکان کـه به کمک شاخصی به نام Disability- Adjusted Life Years یا سالهای زندگی معادل ناتوانی با مفهوم سالهای عمر از دست رفته بعلت ناتوانی و با عنوان اختصاری دالی ( DALY ) سنجیده میشود ، بیان کنندة این واقعیت است که دو سوم میزان ابتلا به بیماریهای ناشی از دالی ، ریشه در مشکلات زیستمحیطی دارند . بنابراین ، اقدامات مربوط به کاهش پیامدهای زیستی مستلزم توجه ویژه و کافی به بهداشت کودکان است .
مهمترین مشکلات زیستمحیطی کـودکان
علت اصلی بیماری و سوء تغذیة کودکان در جوامع در حال توسعه ناشی از فقر فزاینده و گستردهای است که در این جوامع جریان دارد . این پدیده ، همچنین عامل اصلی تخریب منابع طبیعی و محیطزیست در این جوامع است . در جوامع صنعتی ، فقر در مقیاس بسیار کوچک ، آنهم در مراکز شهری و البته با نتایجی همانند کشورهای در حال توسعه بروز میکند .
امروزه و در شرایطی که گردش مالی اقتصاد جهان بیش از 30 تریلیون دلار است ، 2/1 میلیارد نفر از ساکنان زمین ـ که نیمی از آنان را کودکان تشکیل میدهند ـ برای زندگی و بقای خود سهمی کمتر از یک دلار در روز داشته و شرایط بسیار دشواری را تحمل میکنند . حتی در داراترین کشورهای جهان هم ، از هر 6 کودک ، یکی در زیر خط فقر بسر میبرد .
برای نمونه ، منابع طبیعی در مناطقی که از نظر بومشناختی حساس هستند ـ مانند مناطق خشک و نیمهبیابانی ، نواحی پست و سیلگیر، زمینهای کوهستانی ، محلههای کثیف و شلوغ در شهرها و همچنین آلونکهای محل زندگی پناهندگان ـ بسیار محدود و شرایط زیستمحیطی در این مناطق بسیار سخت است . در این مناطق ، که معمولاٌ محل زندگی گروههای فقیر جامعه است ، گرفتاریهای مربوط به بیماریهای محیطی نیز در بیشترین میزان قرار دارد .
فقر ، کودکان را از حق پرورش تواناییهای بالقوة خود محروم میسازد . دوران کودکی ، دوران رشد و پرورش فزایندة انسان از نظر جسمی ، روانی و احساسی است . این دوران ، در عین حال ، دورانی است آسیبپذیر در برابر خطرهای زیستمحیطی که میتواند منجر به بیماری ، بروز مشکلات جسمی یا روانی شدید و حتی مرگ شود . فقر ، پدیدهای است که بهداشت و پرورش کودکان را در معرض این نوع خطرها قرار میدهد .
از سال 1980 تاکنون ، هم شکاف بین داراترین و فقیرترین جوامع جهان و هم نابرابریهای موجود در ملتها ، همواره بیشتر و بیشتر شده است . تنشهای موجود در داخل کشورها نیز به قوت خود باقی است .
منبع :
Children in The New Millennium , UNEP , WHO
سلااااام
خوبین؟
یه سوال داشتم از خدمتتون.
دوست دارم نظرتون رو به عنوان یه کارشناس محیط زیست در رابطه با محصولات ترانسژن بدونم
چرا کارشناسان محیط زیست تولید این محصولات مخالفت میکنند آخه؟؟؟؟؟؟؟
پشاپیش از اینکه به سوالم جواب میدید ازتون ممنونم
درود بر شما دوست عزیز
نخست از اینکه کمی دیرتر از معمول به سراغ وبلاگ آمده و دیر متوجه پرسش شما شدم پوزش می طلبم
2- پرسش شما را دانشمند ومطلعی باید پاسخ دهد که هم از محیط زیست بداند و هم بیوتکنولوژی
3- من در حد اطلاعات ناقص خودم و در پاسخ شما عرضه می دارم که متغیرهای اصلی محیط زیست عبارتند از ماده ، انرژی ، زمان ، تنوع و فضا. همانگونه که میدانید فرایند حیات بر روی زمین حاصل کنش و واکنش این پنج متغیر هستند. بدیهی است انسان در پرتو بهره برداری از دانش و ابزار توانسته و می تواند کم یاکیف هر یک از این متغیرها را اندکی تغییر دهد . برای مثال عامل زمان را ذر رویش یک گیاه کمتر کند. و یا تنوع را دستکاری کند . سخن اصلی کارشناسان محیط زیست این است که هر تغییری باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد . به عبارت ساده تر خیلی کارها می شود کرد . ایا انسان مجاز است با دخالت در فرایندهای طبیعی پدیده های جدیدی را بوجود آورد بدون اینکه از عواقب آن آگاهی داشته باشد ؟